Gaur eman du Nazioarteko Zigor Auzitegiak lehen epaia. Thomas Lubanga Dyilo, Kongoko gerra-jaun bat, kondenatua izan da haur soldaduen errekrutazioan parte hartzea. Bizi osorako kartzela zigorra du orain.
Epaia mugarri bat da. Mezua bidaltzen die edonon dauden talde armatuei, ezin dituztela ume soldaduak inpunitatez esplotatu. Izan ere, arazoa ez da Afrikara soilik mugatzen.
Etxetik askoz gertuago dauden talde armatuek haurrak soldaduak erreklutatzen ari dira, eta zure zerga-dolarrekin finantzatzen dira. Kolonbian, hamarkada luzeko gatazka abiatzen da, eta haurrak borrokara eramaten dituzte.
Kolonbia hemisferioko AEBen aliaturik zintzoena bihurtu den heinean, AEBek milaka milioi laguntza militarra, armak eta entrenamenduak isuri ditu herrialdera, alde guztiek haurrak soldadu gisa ustiatzen dituzten gerra bultzatuz.
Batzuk zortzi urteko neska-mutilak dira. Julia* bezalako haurrak dira, 14 urterekin jada ez zekien zenbat pertsona hil zituen. "Norbaiti tiro egiteko txanda zenean, beti ezkutatzen nuen aurpegia beldurra nuelako", azaldu du.
Juliaren istorioa tragikoki tipikoa da. Duela urte, bere familiak landa-etxetik ihes egin zuen bere aitari bertako gerrillari komandanteari traizioa egitea leporatu ziotenean. Desplazatu askoren antzera, Julia eta bere amak Bogotako txabola arriskutsu eta zabaletako batean amaitu zuten.
Kosta zela-eta eskolan matrikulatu ezinik, Juliak kalean pasatzen zuen denbora gehiena, gose eta askotan beldurtuta.
Berarengana hurbildu ziren gizonak jatorrak ziren. Janaria, abentura eta, esan zutenez, benetako familia bat eskaini zieten euren kausarekin bat egingo balu. Kolonbiako eskuineko talde paramilitar batekoak ziren, gobernuarekin aliatuak ezkerreko gerrillak ezabatzeko eta negozio interes boteretsuak babesteko ahaleginean.
Kolonbiako paramilitar sare itzaltsua bere basakeriagatik ezaguna da, baina hiruko gerra honetan ez dago mutil onik. Gerrillariek ere haurrak errekrutatzen dituzte borrokatzeko, eta gobernuak haurrak espioi gisa erabiltzen ditu.
Juliaren ustez, haur soldaduei «erle txikiak» deitzen zaie, etsaia ziztatzen azkar egiten dutelako. Haur hauek esklabo birtualak dira; askok sexu-abusuak jasaten dituzte urtetan. Beharrezkoak diren haurrak etxera inoiz itzuli ez daitezen bermatzeko, talde armatuek, batzuetan, bizilagunak edo baita senideak ere hiltzera behartzen dituzte.
Haur hauentzako alternatiba gutxi daude. Baina, zorionez, batzuek bidea aurkitu dute Taller de Vida, Bogotan egoitza duen erakundea, haur soldadu ohiei eta kontratatzeko arriskuan dauden haurrei trauma aholkularitza, arte terapia eta aisialdirako programak eskaintzen dizkiena. Taller de Vida-ko haurrek munduko beste leku batzuetan, Afrika barne, haur soldaduen borrokak ere ezagutzen dituzte.
Gurekin kontatzen ari dira haur guztiak —Kongon, Kolonbian eta kanpoan— borrokaren gehiegikeriatik babestuta daudela ziurtatzeko. Ziurtatu behar dugu gaur Nazioarteko Zigor Auzitegiaren epaiak Afrikatik haratago oihartzuna duela, haurrak, aukerarik eta aukerarik gabe, gerrara erakartzen dituzten komunitate guztietan.
Yifat Susskind MADREko zuzendari exekutiboa da.
ZNetwork irakurleen eskuzabaltasunaren bidez soilik finantzatzen da.
Dohaintzan