Koloniako Unibertsitateak gonbidatutako katedra bat bertan behera utzi zuen The New School-eko filosofia irakaslearekin. Elkarrizketa honetan, Alemaniak "Judu onak" eta "Judu txarrak"ren artean banatzeaz, eskubide zibilen mugimenduan izan zuen politizazioaz eta Israelgo kibutz batean izandako denboraz hitz egiten du.
Atik kaleratu berri zaituzteirakasle gonbidatua Koloniako Unibertsitatean sinatu zenuelakoFilosofia Palestinarako Adierazpena, Israelen «garaitzen ari den genozidioa» eta «apartheid sistema» gaitzesten dituena. Esango al diguzu zer gertatu den?
Joan den uztailean Koloniara gonbidatu ninduten. Azaroan sinatu nuen adierazpena. Joan den astean, adierazpena denbora luzez egon bazen ere, Andreas Speer irakaslearen mezu elektroniko bat jaso nuen errektoreak kezka agertu zuela esanez. Hau oso desegokia iruditu zitzaidan. Nire lan akademikoaren arabera gonbidatu ninduten, eta horrek ez dauka zerikusirik Israel/Palestinari buruz dudan ikuspegiekin. Idatzi nion iritzi ezberdin asko daudela esateko, eta min handia dagoela alde guztietan, ni judu bezala barne. Baina azpimarratu nuen ez zegoela desadostasunik eztabaida libre, ireki eta errespetuzkoaren garrantziari buruz, izan ere, errektoreak jarri zuen. Nire hitzaldiek ez dute zerikusirik Israel/Palestinarekin. 24 orduko epean, errektorearen mezu elektroniko bat jaso nuen: Nire iritziei uko egiteko prest ez nengoenez, ez zuen katedra bertan behera uztea beste aukerarik izan.
Urte hauetan zehar Alemaniako unibertsitate ezberdinetan lan egin duzu. Inoiz agertu al da hau?
Inoiz, baina, berriro ere, ez naiz nire lankide batzuk bezain zorrotza izan. Gazako egungo egoera hain da muturrekoa, non hitz egin behar nuela sentitu nuen.
Duela hilabete batzuk agerian geratu zen unibertsitate bereko irakasle pribatu bat nazien bilera sekretu batean zegoela milioika pertsona kanporatzeko planak eztabaidatzen. Unibertsitateak hilabete luzeko "ikerketa prozesu" bat iragarri zuen bere egoerari buruz, eta hainbat hilabete daramatza. Ba al zen horrelako prozesurik zurekin?
Ez, mezu elektroniko gutxi batzuk besterik ez ziren izan, eta 24 orduko epean amaitu zen. Esaten dute katedra hau "ohore" bat besterik ez zela eta ez izendapen akademiko bat. Baina hau faltsua da. Irakasle talde batek hautatu ninduen, eta errektoreak gailentzen baditu, askatasun akademikoa urratzen ari da. Askatasun politikoaren aurkako erasoa ere bada. Alemaniako guztiei bidaltzen dien mezua hau da: zenbait iritzi adierazten badituzu, zure lana arriskuan dago.
Zentroaren ezkerreko ikuspegiak dituen edonor unibertsitateetatik kanporatu zitekeen —eskuineko politikarien ametsa—. Horregatik askoakademikoek protesta egin dute, Alemaniakoak barne.
Eskuin. Eta tristea da Alemaniak Holokaustoa dela eta judutarren ardura hartzen duela dioela. Baina gero neurri hauek judu intelektual eta artisten aurka —ez bakarrik, baita ere— zuzentzen dira. Alemanian oso ideia mugatua dago babestu beharko zenituzkeen “Judu onak” eta erreprimitu ditzakezun “Judu txarrak”. Alemaniako esparru publikoari esan nahiko nioke: denok gara juduak, eta ez parekatu Alemaniak gurekin duen erantzukizuna Israelgo Estatuak egiten duen guztia laguntzearekin.
Ez da azken hilabeteotako lehen kasua. Judith Butler, Masha Gessen eta Candice Breitz bezalako juduei sariak kendu dizkiete eta ikuskizunak bertan behera utzi dituzte.
Asko miresten ditut, harro nago haien konpainian aurkitzeaz, nahiz eta hori ez izan nire asmoa. Palestinan gertatzen ari denari buruzko benetako eztabaida irekia mugatu nahi duten pertsonentzat oso deserosoak gara. Gu bezalako juduek Israeli buruz ikuspegi desberdinak ditugula esaten dutenean, hori eragozpen bat da, eta agian mehatxu bat ere bai.
Nola eragin zuen zure biografiak zure iritzietan?
Oso erlijiosoa ez zen familia asimilatu batetik nator. Nire aiton-amonek Europa utzi zuten XX.mende hasieran, faxismoaren gorakada baino lehen. Batxilergoko ikaslea nintzenez, eskubide zibilen mugimenduan parte hartu nuen. Garai haietan, Baltimore legez bereizitako hiria zen Jim Crow legeekin. Afroamerikarrek ezin zuten jatetxe berdinetan jan edo igerileku berdinetan igeri egin. Azkar grabitatu nintzen desegregazio borrokara. 20ko belaunaldiko ibilbide klasiko bat nuen, eskubide zibiletatik Vietnamgo gerrara SDS [Gizarte Demokratikorako Ikasleak] eta feminismoa, eta abar. Ez nintzen inoiz Israelekin bereziki parte hartu.
Sei hilabete eman nituen kibutz batean 67ko gerraren berehalakoan. Boluntarioentzako deia egin zen uztan laguntzera etortzeko. Kibutz batek sozialismoarekin zerikusirik zuela uste nuen, baina azkar samar desilusionatu nintzen, AEBetako beltzen aurkako arrazakeriaren oso antzekoa zen arabiarren aurkako arrazakeriarekin topo egin nuelako. Errepidearen aldean herri arabiar bat zegoen, eta kibutzak ez zien utziko haur arabiarrei igerilekua erabiltzen. Pentsatu nuen: "Ene jainkoa, hau berriro?"
Hori izan zen Israelekin nire topaketa estua. Estatu Batuetara itzuli nintzenean, Ezker Berriko konpromiso politikoen panoplian sartu nintzen, eta ez nintzen Palestinan zentratu.
Bai Estatu Batuetan, bai Alemanian, gobernuek laguntza handia ematen diote Israeli, nahiz eta biztanleriaren gehiengoa kritikoa izan. Unibertsitateetan errepresio handia dago Palestinaren elkartasunaren aurka, nahiz eta ikasle juduen eskutik etorri. Antzeko sentitzen al dira bi herrialdeak?
Gure makartismo formari aurre egiten diogu hemen Estatu Batuetan. Baina ez da hain larria eztabaida publiko bat gehiago antolatzea lortu dugulako. Aurreko urteetan palestinarren eta elkartasun mugimenduaren ahotsak alfonbra azpian sartu ziren. Baina orain entzuten ari dira eta eztabaida orekatuagoa dugu. Espero dut Alemanian ere horrelako zerbait sortuko dela.
Hemen AEBetan populazio judu handia eta politikoki aktiboa dugu, Alemanian baino askoz handiagoa. Hamarkadetan zehar, judu-ahots nabarmenenak israeldarren aldekoak izan dira. Baina azken urteotan, Jewish Voice for Peace eta Not In Our Name bezalako erakundeek juduei israeldar okupazioaren kritikari gisa ateratzen utzi diete. Bernie Sanders da politikari judu garrantzitsuena. Israelen aldekoa izan zen, baina aldatu egin da, jende asko aldatzen ari da. Batzuek uste zuten motelegi zela su-eten iraunkorra eskatzeko, baina orain hala egin du.
APAIC bezalako Israelen aldeko indarrak kontakizunaren kontrola galtzen ari dira. Eta orain, Gazako sarraskiarekin, judu kritikoen ahotsak areagotu egin dira. Alemanian, aldiz, denak juduetaz hitz egiten du, baina ez gurekin.
urtean argitaratu zen lehen alemanezND Apirilean 9, 2024
ZNetwork irakurleen eskuzabaltasunaren bidez soilik finantzatzen da.
Dohaintzan