Daytongo akordioan, AEBek esku librea eman zioten Milosevici Kosovon, horren truke
bosniako asentamendua.
AEBek lurreko indarrak Kosovora bidaltzearen aurka agertu dira etengabe, baita ere
kosovar herriaren suntsiketa areagotu egin zen. (Pertsonalki horrelakorik onartzen ez dudan arren
ekintza, AEBetako egungo politikarekin kontraste handian, gutxienez batzuk emango lituzke
Kosovoko albaniarren aurkako erasoak gelditzeko probabilitatea).
The New York Times-en arabera (4/18/99), AEBk Jugoslavia bonbardatzen hasi ziren
Kosovoko albaniar herriarengan izan dezakeen eragina kontuan hartzea. Hau ez zen horretarako
abisu nahia. 5ko martxoaren 1999ean, Massimo D'Alema Italiako lehen ministroa bildu zen
Clinton presidenteak Bulego Obaloan eta ohartarazi zion aire eraso bat ez zuela lortu
menderatuta Milosevic 300,000 eta 400,000 errefuxiatu Albaniara igaroko lirateke eta gero
Italiara. Hala ere, "Inork ez zuen biztanleria kanporatzeko taktika hori aurreikusi
mende bat baino gehiagoz Balkanetako geren txanpona izan da." (The New York Times,
4/18/99). AEBetako politikaren helburua humanitarioa bazen, ziur asko ongizatearen plangintza
errefuxiatu hauek kezka xume bat izango zen behintzat.
Orain ere Kosovoko errefuxiatuei laguntza humanitarioari emandako arreta erabatekoa da
desegokia, eta hutsala da Jugoslavia bonbardatzeko gastatzen diren milaka milioiekin alderatuta.
Washington Post egunkariaren arabera (4/30/99), NBEko errefuxiatuen agentziako bozeramaileak
Mazedoniak dio: "hondamendiaren ertzean gaude". Ziur aski benetakoa
kosovarrekiko kezka humanitarioa larrialdietako aire-garraio masiboetan frogatuko litzateke eta
oraintxe bertan errefuxiatuei laguntzera bideratuak milioi dolar batzuk.
Kosovora lurreko indarrak bidaltzeari uko egin dion arren, AEBek ere aurka egin dute eta
Berehalako babesa emango luketen alternatiba guztien aurka jarraitzen du
Kosovoko jendea Kosovon NATOren indarrak ez edo partzialki sartuz. Halako proposamenek dute
Errusiak, Milosevicek berak eta AEBetako Kongresuko ordezkaritzak eta
parte-hartzaile gisa zurekin bildu berri den Errusiako Duma. AEBen ezezkoa
proposamen horiek onartzeak irmo onartzen du AEBetako politikaren helburua den hipotesia
ez kosovarrak etengabeko suntsipenetik salbatzeko.
Alternatiba ez hain bortitzak: 4/27/99an ohar bat aurkeztu dizut an finkatzen
egungo Administrazioaren politikaren ikuspegi alternatiboa. Bertan zioen: "Gainerakoa
Kosovon AEBen politikaren eta borondate oneko pertsonen helburua geldiaraztea izan behar da
Kosovoko albaniar herriaren suntsipena. . . AEBetako politikaren berehalako helburuak beharko luke
su-etena izan, Kosovoko albaniarren aurkako serbiarren erasoak geldiarazten dituena, NATOn gelditzearen truke
bonbardaketak." Helburu hori lortzeko Estatu Batuek beharko luketela adierazi zuen
"Berehalako su-etena proposatu, serbiarrek Kosovoren aurkako erasoetan jarraitzeko
albaniarrek eten egiten dute. . . Hasi berehala bonbardaketaren eten bat. . . NBEren Segurtasuna deitu
Kontseiluak NBEren babespean neurriak proposatuko ditu su-etena luzatu eta mantentzeko. . .
Bildu NBEren agintepean bakea mantentzeko indarra haientzako babesleku seguruak babesteko
garbiketa etnikoaren mehatxupean." 5/3/99an oso antzeko bake plan bat onartu zenuen.
AEBetako Kongresuko eta Errusiako Dumako ordezkariek proposatuta. Hori adierazi duzu
"Orain helburua da ahalik eta azkarren su-eten baten alde egitea
negoziazioak." Laburbilduz, AEBetako egungo airearen alternatiba ez hain bortitza dago
Jugoslaviaren aurkako gerra.
Gaitza geldiarazteko probabilitate handia: AEBetako egungo politikak ez du ia probabilitaterik
Kosovoko albaniarren desplazamendua eta hilketa geldiaraztea. William Safire-k esan zuen bezala,
"Kosovarrentzat Kosovo segurua izateko gerra sarrera estrategiarik gabeko gerra da. By
Serbiako lurraldean sartzeko borondaterik eza, hasieran hilketa geldiarazteko, NATO
porrota onartu zuen. Bonbardaketak Serbiako buruzagiari amore ematera behartzea besterik ez du helburu
negoziazio mahaian hilketa eremuan irabazi duen guztia. Ez du egingo." (The New York
Times, 5/3/99) Jugoslaviaren bonbardaketa masiboa ez da kosovarrak babesteko bide bat
baina hori egiteko alternatiba.
Indarkeriaren ondorioak gutxitzea. "Albo-kalteak" saihestezina da
helburu militarren aurkako bonbardaketak. Edozein ebaluazio moraletan haztatu behar da
bonbardaketa. Baina kasu honetan kalte kolateralak ez ezik nahita ere ikusten ari gara
Helburu zibilen aukeraketa, egoitza-auzoak, auto-fabrikak barne,
emisioak, eta zentral hidroelektrikoak. The New York Times-ek ezaugarritu zuen
azken hau "Helburu zibila zirudienaren aurkako erasoa" bezala.
(5/3/99) Helburu onargarriak badira, ba al dago onartezina den helbururik?
Ganberaren Ebazpena (S Con Res 21) 4/29/99koa, zeinak "presidenteari baimena ematen dion
Estatu Batuek aireko operazio militarrak eta misilen erasoak lankidetzan egiteko
Estatu Batuen NATOren aliatuekin Jugoslaviako Errepublika Federalaren aurka"
egungo aire-gerra ez ezik, haren eskalatze mugagabea ere onartzen du. Horrenbestez
gerra krimenak egitea baimentzen du, baita genozidioak ere. Izan ere, biharamunean bertan
bozkatu, Pentagonoak "eremuko bonbardaketak" hasiko zituela iragarri zuen
Washington Post-ek (4/30/99) "B-52tik gidatu gabeko armak botatzea" adierazi zuen.
bonbardatzaileak teknika zehaztugabean, eskala handiko hildako zibilak eragin zituena
Bigarren Mundu Gerra eta Vietnamgo Gerra".
Ebazpen honen aldeko botoa izan zen nire erabakia bultzatu zuena
kontzientzia eskatzen zidan zure langiletik uzteko.
Gutako bakoitzak geure buruari egin behar dizkion galderak egiten saiatu naiz nire buruari: Da
Ba al dago muga moralik parte hartzeko edo laguntzeko prest zauden indarkeria militarrak?
Non dago muga hori? Eta muga horretara iritsitakoan, zer ekintza egingo duzu
hartu? Nire erantzunek dimisioa ekarri zuten.
Biziki zurea,
Jeremy Brecher