Kerry Bushi onartzen ari zela jakin ondoren izan nuen lehenengo pentsamenduetako bat Dave Dellinger zenduak behin esandako zerbait izan zen. Berarekin nengoen 1972ko udan gose greban zegoen talde batean, Vietnamgo gerraren areagotzearen aurka. Garai hartan, George McGovern presidentetzarako hautagai demokrata eta bakerako hautagaia bozetan behera ari zen eta Richard Nixon gerrako presidentea aurrera ateratzen ari zen. Gutako batzuk oso kezkatuta geunden Nixonen berriro hautatzeak vietnamdarrentzat zer suposatuko zuen.
Daveren ekarpenak demokratekin eta errepublikanoekin gertatutakoa ez zela horren garrantzitsua izan zen. Garrantzitsua zen mugimendu eta erakunde independenteen indarra eta bizitasuna, bake mugimendua bezala. Nahiko indartsuak balira, azkenean, karguan zegoena bide aldatzera behartu lezakete. Eta sei hilabete beranduago, Nixonen berriro hauteskundearen ondoren, Ipar Vietnameko Gabonetako bonbardaketen eta B-52 askoren tiroketaren ondoren, Nixonen administrazioak nahikoa zutela erabaki zuen. Hilabete geroago, 27ko urtarrilaren 1973an, bake akordioa negoziatu eta sinatu zuten vietnamdarrekin, eta AEBek Indotxina osotik ateratzen hasi ziren.
Daveren hitzak behin baino gehiagotan pentsatu ditut azken hilabeteotan, Bushiteak bulegotik kentzen laguntzeko lanean aritu naizelako. Baina bakearen mugimendua, arraza-justizia mugimendua eta Alderdi Berdea indartzeko lanean aritu naizenez, Bushen aurkako lan horri begira, ez naiz gatazka gehiegi sentitu.
Gaur, ordea, aitortu behar dut pentsaera iheskor pasa zaidala burutik, beharbada hamarkadetako luzeko konpromisoa justiziaren eta bakearen kausa aurrera egiten laguntzeko erabiltzearen alde egin izana. Ez da soilik Bushek irabazi zuela eta errepublikanoek Ganbera eta Senatuan eserleku gehigarriak eskuratu zituztenik. Gainera, Alderdi Berdeak eta beste hirugarrenen kanpainak, Naderrena barne, ez zirela ondo atera presidentetzarako/presidenteordetzarako txarteletarako boto guztira.
Agian, pentsatzen jarri nintzen, nire energiak aldaketa sozialerako beste antolakuntza mota batean jarri beharko nituzke.
Zer izan zen Kerryrentzat galdu zuena ere galdetzen ari naiz.
Arrazoi bat izan liteke bere gerraren aldeko, korporazioen aldeko, Lidergo Demokratikoaren Kontseiluaren moduko politikak ez zituela zehazki gazteak bozkatzera ateratzera motibatu. Hasierako txostenek adierazten dutenez, 2004an hautesle gazteen ehunekoan aldaketa gutxi egon zen 2000. urtearekin alderatuta. Egia bada, izugarria da. Gazteen artean hautesleak erregistratzeko ahalegina izan zen jende asko Kerryk irabazi ahal izateko itxaropenaren arrazoietako bat.
Beste errudun posible bat, noski, hautesleen beldurra, eskubiderik gabekoa, alderdikeria eta arrazakeria estrukturala da gure hauteskunde sistemak funtzionatzeko moduan.
Eta nola liteke inkesten inkestek egun erdian Kerryren lidergoa erakustea hainbat ehuneko punturekin eta, arratsaldearen amaieran, portzentaje-puntu batzuk atzeratuta egotea? Boto elektronikoko makina horiek aurrez programatuta zeuden azken finean, eta jakingo al dugu noizbait zeuden ala ez?
Zalantzarik gabe, ezkontza-berdintasunaren aurkako erreferendumak 11 estatuko bozetan, Ohiokoak barne, Bushen oinarrizko botoa osatzen duten ebanjelista eta fundamentalista kontserbadoreak ateratzen lagundu zuten. Honek hauteskundeak baino astebete lehenago ABC-ko elkarrizketa batean emandako adierazpenaren ondorioz hauteskunde-barruti horren artean jakinarazitako antsietatea neutralizatu izana, sindikatu zibilak pertsonalki onartzen zituela, Alderdi Errepublikanoaren plataforma bat aurka egin zuen arren.
Interesgarria izango da diru-sarrera baxuko zenbatek bozkatu duten analisiak ikustea. Kerryren kanpainako diskurtsoa klase ertainentzako "bizkarra zaintzea" zen, baina oso gutxitan "ontziak hondoan altxatzea" zen. Eta Kerryk hiri barruko beltz eta latindarrei hedapen handia egin bazuen, ziur ez zuela oihartzun handirik lortu ikusi nituen albisteetan. Badakit oso gutxitan jorratu zituela haien gaiak modu substantibo eta zuzen batean.
Eta, beraz, orain, psikologikoki, emozionalki, politikoki eta antolakuntza aldetik lau urte gehiagorako prestatu behar dugu azken lau urteotan gauzak nahasten ari diren ergel arriskutsu eta neokontserbadore talde beraren partetik.
Ez da munduaren amaiera. Bushitarren bidean oztopo handiak daude:
-Oso gaizki doan Irakeko gerra. Hauteskundeak baino lehenagoko txostenek adierazi zuten Colin Powellek ere lagunei esaten ziela bere gobernua galtzen ari dela uste zuela;
-arazo ekonomiko larriak, petrolioaren prezio altuetatik hasi, kanpo-zor masiboa, dolarraren gero eta ahultasuna beste monetekin alderatuta, aurrekontu-defizit izugarria;
-Latinoamerikan ezkerrak gero eta indar handiagoa duela Venezuela, Uruguai, Brasil eta Txilen hauteskundeetan izandako azken garaipenek islatzen dutenez, Bolivian eta Argentinan NMFren aldeko gobernuak kendu berri dituzten herri mugimenduekin bat egiteko;
-Bush/Cheney-ren aurka bozkatu zuten hautesleen ia erdiak, eta horietako askok gogotsu jarraituko dute gaiei buruzko jarrerak. Sentimendu horiek ez dira desagertuko, eta ez dira azken urteotan Bushen agendaren aurka garatu diren erakunde gehienak, ez denak ere; eta azkenean,
-Kristau fundamentalistak eta errepublikano moderatuak eta aukeraren aldekoak biltzen dituen hauteskunde-koalizio kolokan. Alderdi Errepublikanoaren baitan gatazka eta zatiketa oso errealak daude desiratu ezin direnak eta Bushitek euren agenda atzerakoia mugitzen saiatzen diren heinean sentituko direnak. Pat Buchanan bezalako kontserbadore nabarmen batzuk daude Irakeko gerraren eta Bushen beste politiken aurkako oposizioari buruz hitz egiten dutenak.
Funtsezkoa dena, guztiz ezinbestekoa dena, bakearen mugimendua, justizia globalaren mugimendua, arraza justiziaren mugimendua, sindikatu demokratikoak, komunitate-erakunde indartsuak, Alderdi Berdea, Alderdi Laborista eta beste batzuk aktiboki eraikitzen aritu garenok da. hirugarren taldeek, emakumeen, ikasleen, gazteen eta lgbt erakundeek, denok burua altxatuta, burua argi eta bihotza sendo eduki behar dugu. Beharrezkoak gara, etsi-beharrezkoak, oraintxe bertan, eta ezin ditugu utzi herri honetan eta munduan zehar gure menpe dauden sasikume horien aurka borrokatzeko.
Joe Hill-en hitzetan, "ez egin dolu, antolatu".
Ted Glick Independent Progressive Politics Networkeko (www.ippn.org) koordinatzaile nazionala eta 2004ko Racism Watch (www.racismwatch.org) koordinatzailea da. Berarekin harremanetan jar daiteke [posta elektroniko bidez babestua] edo PO Box 1132, Bloomfield, NJ 07003.