Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, οι εφημερίδες της Ουγκάντα μετέφεραν πρωτοσέλιδα αναφορές από το πολύ σεβαστό Συμβούλιο Έρευνας Κοινωνικής Επιστήμης της Νέας Υόρκης, που κατηγορούσαν τον στρατό της Ουγκάντα για φρικαλεότητες κατά αμάχων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ενώ βρισκόταν σε αποστολή να πολεμήσει τον Τζόζεφ Κόνι και τον LRA. Ο Στρατός αρνήθηκε τις κατηγορίες. Πολλοί στον άμαχο πληθυσμό, ειδικά στο βορρά, ήταν δύσπιστοι για την άρνηση. Όπως όλα τα θύματα, έχουν μακριές και διαρκείς αναμνήσεις.
Ο ενήλικος πληθυσμός θυμάται τη βάναυση εκστρατεία κατά της εξέγερσης που κατευθύνθηκε από την κυβέρνηση που ξεκίνησε το 1986 και εξελίχθηκε στην Επιχείρηση Βορρά, την πρώτη μεγάλη επιχείρηση για την οποία οι άνθρωποι μιλούν για μαζικά καταστροφική για τους αμάχους και δημιουργώντας τις συνθήκες που δημιούργησαν το LRA του Joseph Kony και, πριν αυτό, το Κίνημα του Αγίου Πνεύματος της Alice Lakwena.
Οι νεαροί ενήλικες θυμούνται την εποχή από τα μέσα της δεκαετίας του '90, όταν οι περισσότεροι κάτοικοι της υπαίθρου των τριών συνοικιών της Αχόλης φυλακίστηκαν βίαια σε καταυλισμούς – η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο να τους «προστατεύσει» από τον LRA. Υπήρχαν όμως ισχυρισμοί για δολοφονίες, βομβαρδισμούς και πυρπόληση ολόκληρων χωριών, πρώτα για να εξαναγκαστούν οι άνθρωποι στα στρατόπεδα και μετά για να τους εξαναγκάσουν να μείνουν στη θέση τους. Μέχρι το 2005, ο πληθυσμός του στρατοπέδου αυξήθηκε από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες σε πάνω από 1.8 εκατομμύρια σε ολόκληρη την περιοχή – που περιελάμβανε τον Teso και τον Lango – από τους οποίους πάνω από ένα εκατομμύριο προέρχονταν από τις τρεις συνοικίες Acholi. Αποτελώντας πρακτικά ολόκληρο τον αγροτικό πληθυσμό των τριών συνοικιών της Αχόλης, αναμενόταν να ζήσουν με δωρεές από τις υπηρεσίες αρωγής. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της ίδιας της κυβέρνησης, το υπερβολικό ποσοστό θνησιμότητας σε αυτούς τους καταυλισμούς ήταν περίπου χίλια άτομα την εβδομάδα – κάτι που προκαλεί συγκρίσεις με τους αριθμούς που σκοτώθηκαν από τον LRA ακόμη και τη χειρότερη χρονιά.
Αποφασισμένο να βρει μια πολιτική λύση για τη διαρκή μαζική δυστυχία, το Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο τον Δεκέμβριο του 1999 που προσφέρει αμνηστία σε ολόκληρη την ηγεσία του LRA υπό τον όρο ότι θα καταθέσει τα όπλα. Ο Πρόεδρος αρνήθηκε να υπογράψει το νομοσχέδιο.
Εναντιωμένος σε μια αμνηστία, ο Πρόεδρος κάλεσε το ΔΠΔ, που δημιουργήθηκε πρόσφατα το 2002, να κατηγορήσει την ίδια ηγεσία του LRA για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο Moreno Ocampo άρπαξε την ευκαιρία και με τα δύο χέρια. Ο Τζόζεφ Κόνι έγινε αντικείμενο του πρώτου κατηγορητηρίου του ΔΠΔ.
Οι επικριτές ρώτησαν γιατί το ΔΠΔ κατηγορεί μόνο την ηγεσία του LRA και όχι και τις κυβερνητικές δυνάμεις. Ο Οκάμπο είπε μόνο ένα βήμα τη φορά. Σύμφωνα με τα λόγια του: «Το κριτήριο για την επιλογή της πρώτης περίπτωσης ήταν η βαρύτητα. Αναλύσαμε τη βαρύτητα όλων των εγκλημάτων στη βόρεια Ουγκάντα που διαπράχθηκαν από τον LRA και τις δυνάμεις της Ουγκάντα. Τα εγκλήματα που διέπραξε η LRA ήταν πολύ πιο πολλά και πολύ μεγαλύτερης σοβαρότητας από τα υποτιθέμενα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από την UPDF (Uganda Peoples Defence Force). Ως εκ τούτου, ξεκινήσαμε με μια έρευνα του LRA. Αυτή η «πρώτη περίπτωση» ήταν το 2004. Δεν υπήρξε άλλη στα οκτώ χρόνια που ακολούθησαν.
Καθώς ο εγκλεισμός του άμαχου πληθυσμού συνεχιζόταν στη δεύτερη δεκαετία του, υπήρξε άλλη μια προσπάθεια για μια πολιτική λύση, αυτή τη φορά με τη συμμετοχή της νέας κυβέρνησης του Νοτίου Σουδάν (GOSS). Υπό μεγάλη πίεση τόσο από τον πληθυσμό όσο και από το κοινοβούλιο, η κυβέρνηση της Ουγκάντα συμφώνησε να ξεκινήσει απευθείας διαπραγματεύσεις με τον LRA, με τη διευκόλυνση και τη μεσολάβηση της GOSS. Αυτά κράτησαν χρόνια, από το 2006 και μετά, αλλά οι ελπίδες εκτινάχθηκαν στα ύψη καθώς πρώτα οι όροι της συμφωνίας και μετά οι λεπτομέρειες της συμφωνήθηκαν μεταξύ των δύο πλευρών. Για άλλη μια φορά, το μόνο πράγμα που βρισκόταν μεταξύ πολέμου και ειρήνης ήταν μια αμνηστία για την ανώτατη ηγεσία του LRA, τον Joseph Kony και τον Vincent Otti ειδικότερα. Σύμφωνα με τα λόγια του Vincent Otti, του δεύτερου στην εξουσία: «… για να βγει, το ΔΠΔ πρέπει να ανακαλέσει το κατηγορητήριο… Εάν ο Kony ή ο Otti δεν βγει, κανένας άλλος επαναστάτης δεν θα βγει». Και πάλι, το ΔΠΔ αρνήθηκε, ζητώντας μια στρατιωτική εκστρατεία για την κατάκτηση του Kony, στην οποία προσχώρησε η κυβέρνηση της Ουγκάντα, η οποία αρνήθηκε να παράσχει εγγυήσεις για την ασφάλειά του. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι συνομιλίες κατέρρευσαν και ο LRA αποχώρησε, πρώτα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στη συνέχεια στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η κυβέρνηση απάντησε με περαιτέρω στρατιωτικοποίηση, ξεκινώντας με την καταστροφική επιχείρηση Lightning Thunder στη ΛΔΚ τον Δεκέμβριο του 2008, στέλνοντας στη συνέχεια χιλιάδες στρατιώτες της Ουγκάντα στην CAR και στη συνέχεια ζητώντας Αμερικανούς συμβούλους. Το ΔΠΔ κάλεσε την AFRICOM, τη Διοίκηση του Αμερικανικού Στρατού στην Αφρική, να ενεργήσει ως εκτελεστικός βραχίονας στέλνοντας περισσότερα στρατεύματα για να καταλάβει το Κόνι. Οι ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ομπάμα απάντησαν στέλνοντας απροσδιόριστο αριθμό συμβούλων οπλισμένων με drones – αν και οι ΗΠΑ επιμένουν ότι αυτά τα drones είναι άοπλα προς το παρόν.
Τώρα το Invisible Children έχει ενταχθεί στις τάξεις εκείνων που ζητούν από τις ΗΠΑ να πιέσουν για μια στρατιωτική λύση – που πιθανώς υποστηρίζεται από έναν κυρίως παιδικό στρατό με πάνω από 70 εκατομμύρια θεατές του βίντεό του, Kony 2012. Τι είναι το LRA που αξίζει την προσοχή του ένα κοινό που κυμαίνεται από διασημότητες του Χόλιγουντ έως «ανθρωπιστές παρεμβάσεις» έως AFRICOM και παιδιά της Αμερικής;
Το LRA είναι ένα τρελό μάτσο μερικών εκατοντάδων το πολύ, κακώς εξοπλισμένο, κακώς οπλισμένο και ελάχιστα εκπαιδευμένο. Οι τάξεις τους περιλαμβάνουν κυρίως εκείνους που απήχθησαν ως παιδιά και στη συνέχεια μετατράπηκαν σε βασανιστές. Είναι μια ιστορία όχι πολύ διαφορετική από αυτή των κακοποιημένων παιδιών που με τον καιρό μετατρέπονται σε κακοποιούς ενήλικες. Εν ολίγοις, ο LRA δεν είναι στρατιωτική δύναμη.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος που ονομάζεται LRA δεν απαιτεί στρατιωτική επιχείρηση. Και όμως, ο LRA είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να υπάρχει μια συνεχής στρατιωτική κινητοποίηση, αρχικά στη βόρεια Ουγκάντα και τώρα σε ολόκληρη την περιοχή, γιατί ο στρατιωτικός προϋπολογισμός πρέπει να έχει προτεραιότητα και, τώρα, γιατί οι ΗΠΑ πρέπει να στείλουν στρατιώτες και όπλα, συμπεριλαμβανομένων των drones, στην περιοχή. Αντί για τον λόγο της επιταχυνόμενης στρατιωτικής κινητοποίησης στην περιοχή, ο LRA είναι η δικαιολογία για αυτό.
Ο λόγος για τον οποίο ο LRA συνεχίζει είναι ότι τα θύματά του –ο άμαχος πληθυσμός της περιοχής– δεν εμπιστεύονται ούτε τον LRA ούτε τις κυβερνητικές δυνάμεις. Στους σάντουιτς μεταξύ των δύο, οι πολίτες πρέπει να διασωθούν από μια συνεχιζόμενη στρατιωτική κινητοποίηση και να προσφέρουν την ελπίδα μιας πολιτικής διαδικασίας.
Δυστυχώς, αυτό το μήνυμα δεν έχει χώρο στο βίντεο Invisible Children που τελειώνει με μια κλήση στα όπλα. Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθεί κανείς: αυτή η κινητοποίηση εκατομμυρίων θα ανατραπεί σε ένα ακόμη όπλο στα χέρια εκείνων που θέλουν να στρατιωτικοποιήσουν περαιτέρω την περιοχή; Αν ναι, αυτός ο καλοπροαίρετος αλλά ανυποψίαστος στρατός παιδιών θα είναι υπεύθυνος για τη μεγέθυνση της ίδιας της κρίσης στην οποία ισχυρίζονται ότι είναι η λύση.
Τα 70 εκατομμύρια και πλέον που παρακολούθησαν το βίντεο των Αόρατων Παιδιών πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η LRA –τόσο οι ηγέτες όσο και τα παιδιά που πιέζουν για την υπηρεσία τους– δεν είναι μια εξωγήινη δύναμη, αλλά γιοι και κόρες του εδάφους. Η λύση δεν είναι να τα εξαλείψουμε σωματικά, αλλά να βρούμε τρόπους για να τα ενσωματώσουμε στην κοινωνία της (Ουγκάντα).
Εκείνοι στην Ουγκάντα και στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ – και τώρα προφανώς οι ιδιοκτήτες των Invisible Children – πρέπει να φέρουν την ευθύνη για την περιφερειοποίηση του προβλήματος καθώς ο LRA και, στο δάχτυλό του, ο στρατός της Ουγκάντα και οι σύμβουλοι των ΗΠΑ διασχίζουν την περιοχή, από την Ουγκάντα στη ΛΔΚ έως την CAR . Ωστόσο, στον πυρήνα του ο LRA παραμένει ένα πρόβλημα της Ουγκάντα που απαιτεί μια πολιτική λύση της Ουγκάντα.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά