Πηγή: The Wild Word
«Εκτός και αν υπάρξουν γρήγορες, διαρκείς και μεγάλης κλίμακας μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων CO2, μεθανίου και άλλων, ο στόχος του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1.5 C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, όπως κατοχυρώνεται στη Συμφωνία του Παρισιού , θα είναι απρόσιτο." – Γραμματεία του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή
Υπό το φως των πρόσφατη έκθεση της IPCC[2] σχετικά με την κατάσταση του πλανήτη και την καταστροφική τροχιά της προβλεπόμενης κλιματικής αλλαγής, ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, ήταν κατηγορηματικός: «Αυτός είναι ο Κόκκινος Κώδικας για την Ανθρωπότητα».
Το Code Red, σε αυτήν την περίπτωση, σημαίνει βασικά ότι τα πράγματα είναι άσχημα, το επίπεδο έκτακτης ανάγκης είναι κακό και χειροτερεύουν. Χρειαζόμαστε άμεσα, έκτακτα κλιματικά μέτρα, αυτή τη στιγμή, εάν θέλουμε να αποφύγουμε όλες τις φρικτές συνέπειες μιας ανεξέλεγκτης κλιματικής καταστροφής, ξεπερνώντας το σημάδι του 1.5°C της θέρμανσης, προς ένα μέλλον πόνου, ταλαιπωρίας και θανάτου για όλα τα ζωντανά όντα στον πλανήτη.
Η έκθεση της IPCC κυκλοφόρησε στα μέσα ενημέρωσης. Ακόμη και συντηρητικές εφημερίδες, όπως οι βρετανικοί Times, ήταν πρωτοσέλιδα. Ήταν μεγάλα νέα - για μερικές μέρες. Και τώρα? Επιχειρήσεις ως συνήθως.
Φυσικά, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις που είναι παντρεμένες με αυτήν ή την άλλη εκδοχή της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας είναι στην καλύτερη περίπτωση υποτονικές –και στη χειρότερη ενεργά απερίσκεπτες– στη δράση για το κλίμα. Το γεγονός ότι πρέπει να πιεστούν μαζικά για να κάνουν ακόμη και το ελάχιστο είναι κάτι που δεχόμαστε ως δεδομένο.
Ποια ήταν όμως η αντίδραση της υπόλοιπης κοινωνίας; Πολιτικά κόμματα, ας πούμε, ή οι καθιερωμένες εκκλησίες, τα συνδικάτα ή οι κύριες περιβαλλοντικές οργανώσεις; Υπήρξε ώθηση για συντονισμένη δράση, έκκληση στον κόσμο να διαμαρτυρηθεί σε μαζική κλίμακα, δηλώσεις προθέσεων, επιστολές προς την κυβέρνηση, οτιδήποτε;
Όχι, όχι σε καμία ουσιαστική κλίμακα.
(Όπως γράφω, περίπου 2000 άτομα από περιθωριακές κλιματικές ομάδες διαμαρτύρονται –προς τιμή τους– στο κέντρο του Βερολίνου, αλλά οι προσπάθειές τους παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητες από τον γενικό πληθυσμό).
Ωστόσο, η αντίδραση της κοινωνίας των πολιτών στην έκθεση της IPCC ήταν μια εκκωφαντική σιωπή. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει επειδή ο πληθυσμός γενικά δεν ενδιαφέρεται για τη μοίρα της γης. Πρόσφατη διεθνής έρευνα έδειξε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ανησυχίας και άγχους για τις ολοένα και πιο εμφανείς πλανητικές αλλαγές που διανύουμε αυτή τη στιγμή.
Μου φαίνεται ότι η τρέχουσα κρίση της γης εκφράζεται ως κρίση πολιτικής βούλησης, ηγεσίας, οργάνωσης, κινητοποίησης. Αλλά είναι επίσης μια κρίση ελπίδας, ηθικής, ηθικής, ενασχόλησης με τον πολίτη, αντιμετώπισης της πραγματικότητας, πείτε την όπως θέλετε.
Κανένας σημαντικός, mainstream οργανισμός δεν φαίνεται να έχει τα κότσια να ζητήσει μια πανεθνική, πόσο μάλλον διεθνή, διαδήλωση για να διαμαρτυρηθεί για την αδράνεια της κυβέρνησης απέναντι στην αυτοκτονική πορεία που ακολουθούμε. Μιλάω εδώ για οργανισμούς όπου κάποιος μπορεί να συγχωρεθεί που πιστεύει ότι νιώθουν κάποιο αίσθημα ευθύνης απέναντι στα μέλη τους. Όπου το ζήτημα του εάν οι οπαδοί τους, ή οι οικογένειές τους, ζουν ή πεθαίνουν στο άμεσο μέλλον μπορεί να προκαλέσει κάποια άλλη απάντηση εκτός από το σήκωμα των ώμων.
Φαίνεται ότι στη θανατηφόρα δίνη της νεοφιλελεύθερης τάξης, απλώς δεν είναι αυτός ο κόσμος στον οποίο ζούμε. Τα πολιτικά κόμματα είναι πολύ μπλεγμένα με τη δουλειά της κυβέρνησης για να ζητήσουν οτιδήποτε μοιάζει με λαϊκή κινητοποίηση. Άλλα όργανα, όπως τα συνδικάτα, απλώς δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση – όχι την αρμοδιότητα μας.
Ποια όμως είναι η αρμοδιότητα; Ποιος είναι η ευθύνη, να ρίξει τη μπάλα και να δηλώσει το εκτυφλωτικά προφανές: όσο περισσότερο περιμένουμε να δράσουμε, τόσο περισσότερο ο κόσμος μας θα μοιάζει με κόλαση στη γη;
Κατά τη γνώμη μου, η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Είναι ευθύνη όλων. Δικό σου, δικό μου, όλων. Το ζήτημα της ανθρώπινης επιβίωσης και η διατήρηση όσων απομένουν από την οικοσφαίρα είναι τόσο μαζικά, πρωταρχικά σημαντικό που δεν μπορεί να ανατεθεί σε μία μόνο ομάδα. Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε όλοι, όπου κι αν βρισκόμαστε.
Φυσικά, τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί κινήματα που έχουν αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κοινού, κινήματα όπως το Fridays for Future ή το Extinction Rebellion. Ειδικότερα, το Extinction Rebellion έπιασε τη στιγμή το 2018, όταν οργάνωσε με επιτυχία μαζικές διαδηλώσεις στο Λονδίνο και σε άλλες πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Η χρήση τακτικών πολιτικής ανυπακοής από το κίνημα και τα ξεκάθαρα μηνύματά του οδήγησαν στη γρήγορη εξάπλωσή του σε όλο τον κόσμο και στην προσέλκυση δεκάδων χιλιάδων νέων μελών. Ωστόσο, έκτοτε η ελκυστικότητά του έχει μειωθεί, με πολλά μέλη –συμπεριλαμβανομένου και εμένα– να απογοητεύονται από την μη εκλεγμένη και ακαταλόγιστη ηγεσία, την έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας και συζήτησης και τις θεμελιώδεις αρχές της λατρείας που παραδίδονται από ψηλά. Η επιμονή της ομάδας στις «Τρεις Αρχές» της («Πες την Αλήθεια», «Δράσε τώρα» και «Πέρα από την Πολιτική») σημαίνει ότι έχει αποστασιοποιηθεί από τη διαμόρφωση πιο λεπτομερών πολιτικών αιτημάτων ή πρακτικών πολιτικών.
Οι Extinction Rebellion πίστευαν ότι είχαν την απάντηση –χρησιμοποιώντας λαϊκή πίεση για να δημιουργήσουν μια Συνέλευση Πολιτών ως συμβουλευτικό όργανο της κυβέρνησης– και παρόλο που για λίγο είχαν τους αριθμούς, στη Γερμανία τουλάχιστον δεν αντιπροσωπεύουν πλέον σοβαρό πόλο έλξη για νέους ακτιβιστές.
Στην πατρίδα μου, το Βερολίνο, από ένα υψηλό σημείο το 2019 όταν κυριολεκτικά χιλιάδες άνθρωποι έκαναν αίτηση για ένταξη, η XR έχει γίνει μια πολύ μειωμένη δύναμη, με φήμη ότι πολεμά την αριστερά στις τάξεις της και μια σεχταριστική και πατρονική στάση απέναντι σε άλλα περιβαλλοντικά ομάδες.
Η πιο επιτυχημένη προσέγγιση κινητοποίησης μέχρι στιγμής ξεκίνησε το 2019 με το παράδειγμα των απεργών μαθητών που οργανώθηκαν κάτω από το λάβαρο του Fridays for Future. Όχι μόνο οι μαθητές και οι φοιτητές έδειχναν το δρόμο συμμετέχοντας σε τακτικές απεργίες, υποκίνησαν επίσης ένα κύμα οικοδόμησης συνασπισμού και αφιέρωσαν πολύ χρόνο προετοιμάζοντας το έδαφος για την Παγκόσμια Απεργία για το Κλίμα του 2019, η οποία κινητοποίησε περίπου 4 εκατομμύρια συμμετέχοντες ολόκληρο τον πλανήτη. Ο κόσμος απεργούσε ενεργά, το θέμα της κλιματικής δράσης συζητούνταν από λαϊκές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο, υπήρχε η αίσθηση ότι χτίζεται ένα κίνημα.
Ωστόσο, αυτό το πρώτο κύμα κορυφώθηκε ακόμη και πριν χτυπήσει η κρίση του Covid. Οι δράσεις γίνονταν όλο και πιο ανεπαρκώς προετοιμασμένες και τοπικές, και μια γενιά νέων ακτιβιστών εξουθενωνόταν μετά από ένα χρόνο έντονης δραστηριότητας χωρίς σημαντική αλλαγή πορείας από την πλευρά των κυβερνήσεων και μια παγκόσμια κρίση που συνεχίζει να επιδεινώνεται.
Αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι υπάρχει ένα δεύτερο κύμα στο προσκήνιο. Παρακινούμενοι από την εκλογή της κυβέρνησης Μπάιντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη χαλάρωση των κανονισμών περιορισμού του Covid σε πολλές χώρες, μαζί με τους συνεχιζόμενους και αυξανόμενους περιβαλλοντικούς κραδασμούς σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι απαιτούν και πάλι πραγματική αλλαγή.
Ποια είναι λοιπόν η πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε; Αν και δεν αρνούμαστε ότι υπάρχει χώρος για το θέατρο του δρόμου και τις συμβολικές ασχολίες, θα πρέπει να προσανατολιστούμε έντονα προς τη δημιουργία στρατηγικών συνασπισμών για να βγάλουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους στο δρόμο.
Έρχονται μερικές ημερομηνίες που μπορούν να δώσουν έμφαση. Το ένα είναι το νέο Global Climate Strike που καλείται από το FFF για τις 24 Σεπτεμβρίου. Η άλλη, πιο σημαντική ημερομηνία, είναι η 1η Νοεμβρίου, όταν ξεκινούν οι συζητήσεις για το COP26 στη Γλασκώβη. Μάλλον δεν είναι υπερβολή ότι αυτές οι συνομιλίες θα καθορίσουν την πορεία που πρόκειται να ακολουθήσει ο παγκόσμιος καπιταλισμός τα επόμενα χρόνια της κλιματικής καταστροφής. Πρέπει να φροντίσουμε να ακούγονται οι φωνές μας. Όπου κι αν βρίσκεστε, όποιος κι αν είναι ο πολιτικός σας προσανατολισμός, εάν είστε έτοιμοι να πιστέψετε τη θεωρούμενη συναίνεση των επιστημόνων του κόσμου όπως εκφράζεται στην έκθεση της IPCC, πρέπει να βάλετε τον κώλο σας σε εξοπλισμό και το σώμα σας έξω στο δρόμο.
Συζητήστε το θέμα στο χώρο εργασίας σας, στο πανεπιστήμιό σας, στο σχολείο σας, στην εκκλησία σας, οπουδήποτε. Υποβάλετε μια κίνηση, ζητήστε από τους συμμαθητές σας να πάρουν θέση. Η κατάσταση είναι τραγική και χειροτερεύει. Μόνο ενώνοντας τις δυνάμεις μας έχουμε την ευκαιρία να ανατρέψουμε αυτό το πράγμα. Για χάρη του εαυτού μας και των μελλοντικών γενεών, πρέπει να λάβουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι η διάσκεψη θα καταλήξει σε συγκεκριμένα βήματα για μια έκτακτη μείωση των εκπομπών άνθρακα –όχι έως το 2050, όχι έως το 2035– αλλά ξεκινώντας αμέσως.
Χρειαζόμαστε άμεση δράση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένου του ενεργού παροπλισμού όλων των έργων ορυκτών καυσίμων, με επανεκπαίδευση και θέσεις εργασίας για τους εργαζόμενους σε αυτούς τους κλάδους. Χρειαζόμαστε μια διακοπή της αποψίλωσης των δασών και ένα τεράστιο σχέδιο ενεργητικής αναδάσωσης ως μέρος ενός προγράμματος μείωσης του άνθρακα. Η βιομηχανία πρέπει να επανεξοπλιστεί προς την πράσινη τεχνολογία και πρέπει να μπει τέλος σε όλες τις επιδοτήσεις για τις βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων, καθώς και για τις αερομεταφορές και τις μεταφορές με βάση τα ορυκτά καύσιμα. Χρειαζόμαστε μια τεράστια παγκόσμια αύξηση των επιδοτήσεων για κλιμακωμένες τεχνολογίες εναλλακτικής ενέργειας. Πρέπει να πρασινίσουμε τις πόλεις μας και να κάνουμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς καθαρά και δωρεάν.
Ο καιρός της κυβερνητικής αγανάκτησης έχει τελειώσει. Δεν μπορούμε πλέον να αφήσουμε τη λογική των καπιταλιστικών επιχειρηματικών συμφερόντων να καταδικάσει τον πλανήτη μας σε καταστροφή. Και ενώ δισεκατομμυριούχοι όπως ο Μπέζος, ο Μπράνσον και ο Μασκ φαντασιώνονται να δραπετεύσουν στο διάστημα, γνωρίζουμε ότι η Γη είναι το μοναδικό μας σπίτι και ότι δεν υπάρχει διαφυγή για τους υπόλοιπους από εμάς.
Ήρθε η ώρα να σταματήσει αυτή η τρέλα.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά