πηγή: Ανεξάρτητο Ινστιτούτο Μέσων Ενημέρωσης
Εν μέσω όλων των τρομερών ειδήσεων για την εξάπλωση της επιδημίας του κορωνοϊού, έχει προκύψει ένα σπινθηροβόλο γεγονός που μπορεί να δώσει ενέργεια στο περιβαλλοντικό κίνημα: Η παγκόσμια επιβράδυνση της ανθρώπινης δραστηριότητας έδωσε στη Μητέρα Φύση λίγο χρόνο για να πάρει μια πολύ αναγκαία ανάσα. Μεταξύ των ταξιδιωτικών περιορισμών, των μειώσεων στα μέσα μαζικής μεταφοράς και της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας που παράγει εκπομπές -όπως η καύση άνθρακα, η διύλιση πετρελαίου και η παραγωγή χάλυβα- το κλίμα ξεκουράζεται από την καταστροφική ανθρώπινη δραστηριότητα που δεν έχει πάρει από την αυγή της Βιομηχανικής Επανάσταση.
Το lockdown στην Κίνα (τη μεγαλύτερη πηγή εκπομπής αερίων θερμοκηπίου στον κόσμο), για παράδειγμα, μείωσε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) της χώρας κατά 100 εκατομμύρια μετρικούς τόνους σε μόλις δύο εβδομάδες, σύμφωνα με ανάλυση από την Carbon Brief, μια εταιρεία παρακολούθησης της κλιματικής πολιτικής με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό είναι χαμηλότερο κατά ένα τέταρτο από την ίδια περίοδο δύο εβδομάδων το 2019. Οι παρατηρήσεις που έγιναν από δορυφόρους παρακολούθησης της ρύπανσης της NASA και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας φαίνεται να επιβεβαιώνουν την ανάλυση. Δείχνουν α ξαφνική και απότομη μείωση του διοξειδίου του αζώτου (NO2)—ένας ατμοσφαιρικός ρύπος που εκπέμπεται από εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, εργοστάσια και οχήματα—πάνω από την Κίνα στα μέσα Φεβρουαρίου, όταν το έθνος μπήκε σε καραντίνα.
"Είναι η πρώτη φορά που βλέπω μια τόσο δραματική πτώση σε μια τόσο μεγάλη περιοχή για μια συγκεκριμένη εκδήλωση." είπε Fei Liu, ερευνήτρια για την ποιότητα του αέρα στο Goddard Space Flight Center της NASA.
Αν και αυτές είναι σημαντικές και ξαφνικές μειώσεις και επιτεύχθηκαν σε μια εξαιρετικά σύντομη χρονική περίοδο, είναι προσωρινές. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους είναι ασαφείς. Από τη μια πλευρά, οι κινεζικές αρχές μπορεί να προσπαθήσουν να ενισχύσουν την παραγωγή μετά το τέλος της πανδημίας σε μια προσπάθεια να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο. Από την άλλη πλευρά, ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας μπορεί να καταστείλει την παγκόσμια ζήτηση για κινεζικά προϊόντα για μήνες ή και χρόνια.
«Οποιαδήποτε διαρκής επίπτωση στη χρήση ορυκτών καυσίμων θα προέλθει από τη μειωμένη ζήτηση, η οποία οι αρχικοί δείκτες υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο. Για παράδειγμα, οι πωλήσεις αυτοκινήτων τον Φεβρουάριο προβλέπεται να μειωθούν κατά 30 τοις εκατό κάτω από τα ήδη πεσμένα επίπεδα του περασμένου έτους». γράφει Lauri Myllyvirta, επικεφαλής αναλυτής στο Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα με έδρα τη Φινλανδία. «Αν μειωθεί η καταναλωτική ζήτηση —για παράδειγμα, λόγω των απλήρωτων μισθών κατά τη διάρκεια της κρίσης που διαπερνά την υπόλοιπη οικονομία—τότε η βιομηχανική παραγωγή και η χρήση ορυκτών καυσίμων ενδέχεται να μην ανακάμψουν, παρόλο που υπάρχει διαθέσιμη χωρητικότητα».
Ωστόσο, τα ευρήματα προσφέρουν στους ακτιβιστές για το κλίμα ένα δελεαστικό γεγονός: είναι τεχνικά εφικτό να επιτευχθούν μεγάλες μειώσεις στους ρύπους που τροφοδοτούν την κλιματική κρίση. Το μόνο που απαιτείται είναι ένα διάλειμμα στην οικονομική παραγωγή και την ανθρώπινη δραστηριότητα. Όμως, ενώ μια παγκόσμια πανδημία μπορεί να προκαλέσει διακοπή στην ανθρώπινη δραστηριότητα, η κλιματική κρίση δεν μπόρεσε να την επηρεάσει. Γιατί αυτό?
Πρώτον, η πανδημία του κορωνοϊού έχει έναν ξεκάθαρο δολοφόνο: έναν μικροοργανισμό. Και ο παγκόσμιος αριθμός θανάτων αυξάνεται κάθε ώρα καθώς ο ιός μεταπηδά από άτομο σε άτομο. Η κλιματική κρίση, από την άλλη πλευρά, δεν έχει έναν ξεχωριστό δολοφόνο. Υπήρξαν αμέτρητοι θάνατοι που συνδέονται με όλη την ανθρώπινη δραστηριότητα που είναι η αιτία της κλιματικής κρίσης: κύματα καύσωνα, τυφώνες, ξηρασίες και ναι, ακόμη και ασθένειες, όπως η νόσος του Lyme, το φυσιολογικό εύρος των οποίων έχει εξαπλωθεί λόγω της θέρμανσης των κλιματικών συνθηκών. Και, φυσικά, υπάρχει ο αόρατος δολοφόνος που δεν είναι μικροοργανισμός: η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία προκαλείται από μια σειρά τοξικών χημικών ουσιών, μερικά από τα οποία είναι αέρια του θερμοκηπίου που θερμαίνουν τον πλανήτη. Αλλά οι θάνατοι που σχετίζονται με τις κλιματικές επιπτώσεις είναι πολλά βήματα που απομακρύνονται από τα πραγματικά αίτια, τα οποία είναι απλώς θέμα βαθμού: πάρα πολλά αυτοκίνητα και φορτηγά στους δρόμους, πάρα πολλά αεροπλάνα στον ουρανό, πάρα πολλές μπουλντόζες που καθαρίζουν τροπικά δάση, πάρα πολλά εργοστάσια, κλιματιστικά, τηλεοράσεις μεγάλης οθόνης, αρχοντικά. Τελικά, πάρα πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν πάρα πολλά πράγματα.
Ας υποθέσουμε ότι το COVID-19, η ασθένεια που προκαλείται από τον κοροναϊό, καταλήγει να σκοτώνει επτά εκατομμύρια ανθρώπους φέτος. Αυτός ο αριθμός πιθανώς θα σόκαρε τους περισσότερους ανθρώπους. Αλλά αυτό είναι το ίδιο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση— κάθε χρόνο. Όπως είπε ο Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, γράφει, «Ο μαύρος άνθρακας, το μεθάνιο και τα οξείδια του αζώτου είναι ισχυροί οδηγοί της υπερθέρμανσης του πλανήτη και, μαζί με άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους όπως το μονοξείδιο του άνθρακα και το όζον, ευθύνονται για επτά εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο, περίπου ένας στους οκτώ παγκοσμίως».
Και αυτό είναι απλώς η ατμοσφαιρική ρύπανση. Η έκθεση σε θερμότητα, οι παράκτιες πλημμύρες και ασθένειες όπως η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός - όλα αυξημένα από την κλιματική αλλαγή - θα μπορούσαν να προκαλέσουν περίπου 250,000 θάνατοι ετησίως μεταξύ 2030 και 2050, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Μια μελέτη με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης πρόβλεψη ότι μέχρι το 2050, οι μειώσεις που σχετίζονται με το κλίμα στη διαθεσιμότητα τροφίμων (κυρίως φρούτων και λαχανικών) θα προκαλέσουν επιπλέον 529,000 θανάτους ενηλίκων παγκοσμίως.
Δυστυχώς, κανείς δεν γνωρίζει αυτά τα στατιστικά στοιχεία, γιατί - τραγικά για όλους τους ανθρώπους που μπορεί να σωθούν, και για τον πλανήτη - τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης μετά βίας καλύπτουν το κλίμα. Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά. Μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα αφιερώθηκαν μόλις τέσσερις ώρες στην κλιματική κρίση για ολόκληρο το 2019, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη από Media Matters. Αυτό αντιστοιχεί σε ένα ασήμαντο 0.7 τοις εκατό των συνολικών βραδινών εκπομπών και των εκπομπών ειδήσεων το πρωί της Κυριακής.
Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να βασιστούμε στα μέσα ενημέρωσης. Και δεν μπορούμε να βασιστούμε ούτε στους παγκόσμιους ηγέτες. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση μιας ομάδας επιστημόνων παγκόσμιας κλάσης, «Η αλήθεια πίσω από τις δεσμεύσεις για το κλίμα της Συμφωνίας του Παρισιού», η πλειονότητα των δεσμεύσεων για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα για το 2030 ότι 184 χώρες που έγιναν στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας δεν είναι σχεδόν αρκετές για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση του πλανήτη να ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, κάτι που είναι απαραίτητο για την αποφυγή των χειρότερων επιπτώσεων του κλίματος αλλαγή. Οι συγγραφείς σημειώνουν περαιτέρω ότι ορισμένα έθνη δεν θα εκπληρώσουν καν τις υποσχέσεις τους και μερικοί από τους μεγαλύτερους ρυπαίνοντες θα αυξήσουν ακόμη και τις εκπομπές τους.
Εξαρτάται από εσάς και εμένα, και κάθε άτομο που θέλει έναν υγιή πλανήτη για εμάς, τα παιδιά μας και τις μελλοντικές γενιές. Και οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτή τη στιγμή της ιστορίας για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι μπορούμε, πρέπει και πρέπει να κάνουμε αλλαγές στη συμπεριφορά μας, στον τρόπο ζωής μας και στις καταναλωτικές μας συνήθειες.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, η πανδημία του κορωνοϊού έχει αλλάξει την καθημερινή ζωή του ανθρώπου με τρόπους μικρό (όπως το χρονικό διάστημα που πλένουμε τα χέρια μας) και μεγάλο (όπως το πώς εργαζόμαστε και παίζουμε). Αποδεικνύει επίσης ένα σημαντικό γεγονός: οι καθημερινές μας δραστηριότητες επηρεάζουν τόσα πολλά πράγματα—όχι μόνο την προσωπική μας υγεία, αλλά την υγεία των τοπικών μας κοινοτήτων και ακόμη και ολόκληρου του πλανήτη. Ο κορωνοϊός είναι δολοφόνος, αλλά μπορεί να είναι και δάσκαλος. Ας μάθουμε όλα τα μαθήματα.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά