Από τότε που οι πρώτοι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν εκεί από το Αφγανιστάν στις 11 Ιανουαρίου 2002, ο Κόλπος του Γκουαντάναμο έχει γίνει η πιο διαβόητη φυλακή στη γη.
Κρατούμενοι επ' αόριστον ως «εχθροί μαχητές» χωρίς προσφυγή στις Συμβάσεις της Γενεύης, οι κρατούμενοι αντιμετωπίζουν βασανιστήρια, είτε καθόλου δίκη είτε άδικη δίκη, χωρίς οικογενειακές επισκέψεις, σκληρές συνθήκες και συχνά χρόνια απομόνωσης. Όπως είπε ο διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας, η φυλακή των ΗΠΑ στο ανατολικό άκρο της Κούβας –η οποία, στο απόγειό της, κρατούσε περίπου 750 κρατούμενους – είναι «μια παρωδία της δικαιοσύνης».
Στο My Guantanamo Diary, ο 30χρονος Mahvish Rukhsana Khan αφηγείται τις ιστορίες μερικών από τους άνδρες που κρατούνται σε αυτό που είναι γνωστό ως Gitmo – «το χειρότερο από τα χειρότερα» σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ. Γεννημένη στις ΗΠΑ από Αφγανούς γονείς, η άπταιστη γνώση της φοιτήτριας Νομικής Khan στα Παστούν της επιτρέπει να εργάζεται ως διερμηνέας μεταξύ Αφγανών κρατουμένων και των pro bono δικηγόρων που ενεργούν για λογαριασμό τους, επισκεπτόμενοι τη φυλακή περισσότερες από 36 φορές.
Ο Χαν δημιούργησε γρήγορα στενές σχέσεις με αρκετούς κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένου του παιδίατρου Ali Shah Mousovi, του 80χρονου Haji Nusrat Khan και του αναιδή 27χρονου βοσκού κατσίκας Taj Mohammad. «Αν και απανθρωποποιούνταν συστηματικά, για μένα έγιναν φίλοι ή αδέρφια, ή πατέρες και θείοι», γράφει ο Khan.
Αλλά δεν μιλάει για τρομοκράτες; Φαίνεται απίθανο αν σκεφτεί κανείς ότι ο στρατός των ΗΠΑ έριξε χιλιάδες φυλλάδια στο Αφγανιστάν που υπόσχονταν επιδοτήσεις έως και 25,000 δολαρίων ΗΠΑ σε όποιον θα παραδώσει μέλη της Αλ Κάιντα ή των Ταλιμπάν. Ο μέσος ετήσιος μισθός στο Αφγανιστάν ισοδυναμεί με 300 δολάρια ΗΠΑ. Επιπλέον, μια ανάλυση αποχαρακτηρισμένων εγγράφων του Πενταγώνου διαπίστωσε ότι το 86 τοις εκατό των κρατουμένων δεν συνελήφθησαν από τις αμερικανικές δυνάμεις, αλλά παραδόθηκαν, πιθανώς για χρήματα, είτε από την έμπιστη πακιστανική αστυνομία είτε από ενάρετους Αφγανούς πολέμαρχους.
Ταξιδεύοντας στο Αφγανιστάν για πρώτη φορά το 2006 για να συγκεντρώσει στοιχεία για να βοηθήσει τις υποθέσεις των κρατουμένων, η Khan εξερευνά τη δική της κληρονομιά και, ενδιαφέροντα, περιγράφει τις επιπτώσεις στον άμαχο πληθυσμό του απεμπλουτισμένου ουρανίου που χρησιμοποιούν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ από το 2001, κάτι που δεν έχω κάνει φαίνεται να αναφέρεται οπουδήποτε αλλού.
Ένα εκπληκτικά εύκολο και προσιτό βιβλίο, το My Guantanamo Diary είναι μια φανταστική εισαγωγή στην εγκληματική και ηθικά καταδικαστέα φύση του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Η Khan έχει πολλά διασκεδαστικά ανέκδοτα να διηγηθεί, αλλά η αφήγηση της που ταράζει το στομάχι για το τάισμα του δημοσιογράφου του al-Jazeera, Sami al-Haj, είναι θανατηφόρα σοβαρή και, μαζί με τις πολλές περιγραφές βασανιστηρίων, θα εξοργίσει όλους όσοι τη διαβάζουν.
Το ότι και οι δύο υποψήφιοι για την προεδρία των ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να κλείσουν το Γκουαντάναμο εάν εκλεγούν είναι καλά νέα, αλλά μόνο η μισή ιστορία. Είναι πιθανό οι κρατούμενοι απλώς να μεταφερθούν σε άλλες εγκαταστάσεις κράτησης των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής βάσης Μπαγκράμ στο Αφγανιστάν, η οποία χαρακτηρίζεται σταθερά από τους κρατούμενους ως πολύ χειρότερη από το Γκουαντάναμο. Επιπλέον μπορεί να αλλάξει…
Ο Ian Sinclair είναι ανεξάρτητος δημοσιογράφος με έδρα το Λονδίνο της Αγγλίας. [προστασία μέσω email].
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά