Καθώς έφτασαν χθες τα νέα για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι που στοίχισαν τελικά περισσότερους από 120 νεκρούς, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήρισε την κατάσταση ως «σπαρακτική» και μια επίθεση «σε όλη την ανθρωπότητα».
Η προεδρική συμπάθεια απουσίαζε εμφανώς την προηγούμενη μέρα, όταν οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Βηρυτό είχαν ως αποτέλεσμα περισσότερους από 40 νεκρούς. Αναμενόμενα, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν πολύ λιγότερο φωνητικά για τη σφαγή στον Λίβανο. Και ενώ πολλοί από εμάς προφανώς γνωρίζουμε, σε κάποιο βαθμό, την ασυμφωνία στην αξία που αποδίδεται στις ζωές των ανθρώπων με βάση την εθνικότητα και άλλους παράγοντες, οι αλληλοσφαγές στη Βηρυτό και το Παρίσι χρησίμευσαν για να καταδείξουν χωρίς αμφιβολία το γεγονός ότι, όταν πρόκειται για αυτό, «όλη η ανθρωπότητα» δεν χαρακτηρίζεται απαραίτητα ως άνθρωπος.
Φυσικά, υπάρχουν περισσότερα στην ιστορία από τη σχετική απανθρωποποίηση των Λιβανέζων σε σύγκριση με τους Γάλλους ομολόγους τους. Υπάρχει επίσης η επικρατούσα αντίληψη στη Δύση ότι —όσον αφορά τις βόμβες, τις εκρήξεις και τις δολοφονίες— ο Λίβανος είναι απλώς ένα από εκείνα τα μέρη όπου συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Το ίδιο ισχύει για μέρη όπως το Ιράκ, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό, κάτι που είναι μέρος του λόγου που δεν βλέπουμε τον Ομπάμα να θρηνεί επιθέσεις σε όλη την ανθρωπότητα κάθε φορά που διαβάζει τις ειδήσεις από τη Βαγδάτη.
Η κατάσταση στο Ιράκ είναι επίσης προφανώς πιο περίπλοκη - για να μην αναφέρουμε εκείνες στο Αφγανιστάν, την Υεμένη και άλλες τοποθεσίες όπου γίνονται δεκτές οι στρατιωτικές θηριωδίες των ΗΠΑ. Γιατί δεν ραγίζει την καρδιά του προέδρου να διατάζει επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλους ελιγμούς κατάσβεσης ζωής;
Σύντομη απάντηση: γιατί δεν είναι δουλειά των υπερδυνάμεων να ασχολούνται με τον αυτοστοχασμό. Έτσι, το επιλεκτικό όραμα του Ομπάμα του δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσει στην περίπτωση του Παρισιού: «Είδαμε μια εξωφρενική προσπάθεια τρομοκράτησης αθώων πολιτών».
Αξίζει να αναφερθεί ότι, στην περίπτωση της Βηρυτού, η πολυαιρετική σύνθεση της πόλης επέτρεψε ποικίλες ενδομητροπολιτικές διαβαθμίσεις της ανθρωπότητας, διαθέσιμες για ανίχνευση από το οριενταλιστικό μάτι. Είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι, αν οι πρόσφατες βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας είχαν λάβει χώρα, για παράδειγμα, σε ένα πολυτελές νυχτερινό κέντρο της Βηρυτού, ένα παραλιακό θέρετρο ή άλλο λιβανέζικο χώρο για τον οποίο λατρεύουν να αναφωνούν τα επιφανειακά δυτικά μέσα ενημέρωσης, οι ανθρώπινες συνέπειες μπορεί να είχαν προκαλέσει περισσότερο το ενδιαφέρον του κοινού.
Πράγματι, εάν τα θύματα ήταν περισσότερο «σαν εμάς» από τους αλλότριους, απόκοσμους και εγκληματικούς κατοίκους των νοτίων προαστίων της Βηρυτού όπου σημειώθηκαν οι βομβαρδισμοί —περιγραφόμενοι ασταμάτητα από τα πρόβατα μέσα ενημέρωσης ως «προπύργιο της Χεζμπολάχ» ή «προπύργιο της Χεζμπολάχ»— Θα είχαμε πολύ περισσότερες πιθανότητες να ραγίσουμε τις καρδιές μας.
Διάολε, μπορεί να είχαμε δει ακόμη και αναφορές στη ρομαντική πρώην ταυτότητα της Βηρυτού ως το «Παρίσι της Μέσης Ανατολής».
Μετά τις χθεσινές επιθέσεις στο Παρίσι της Ευρώπης, εν τω μεταξύ, οι χρήστες του Facebook στην περιοχή της πόλης ενθαρρύνθηκαν να κάνουν check-in ως «ασφαλείς» - μια επιλογή που δεν ήταν διαθέσιμη την προηγούμενη μέρα στους χρήστες του Facebook στη Βηρυτό. Στη δική της ανάρτηση στο Facebook σήμερα, η καθηγήτρια Laleh Khalili της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών στο Λονδίνο σημείωσε ότι, ενώ η διαδικτυακή υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης είχε επίσης προσφέρει το check-in ασφαλείας μετά τους φετινούς σεισμούς στο Νεπάλ, τη Χιλή και το Αφγανιστάν/Πακιστάν , το ίδιο «κουμπί δεν προσφέρεται σε ανθρώπους στην Παλαιστίνη ή τη Συρία ή το Ιράκ ή τον Λίβανο και σε αμέτρητες άλλες ζώνες καταστροφής».
Ο Χαλίλι πρόσθεσε:
«Τι μπορεί να σημαίνει η συμπερίληψη του Παρισιού στην κατηγορία των «φυσικών» καταστροφών εκτός από την απογύμνωση της πολιτικής του, ένα είδος αντιπολιτικής που το βλέπει ως μια ιστορία καλού εναντίον κακού ή οδύνης, αλλά χωρίς ιστορία; Αυτά τα άλλα μέρη είναι «πολιτικά» και τα θύματά τους δεν μπορούν να επικαλεσθούν στο υποτιθέμενο «ουδέτερο» περιβάλλον [του Facebook]».
Όσον αφορά τις ξεκάθαρες πολιτικές επιπτώσεις της σφαγής του Παρισιού, για τις οποίες ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ κατηγόρησε την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, οι διωκόμενοι πρόσφυγες και οι μειονότητες φέρουν φυσικά το κύριο βάρος της αναπόφευκτης ρατσιστικής και ξενοφοβικής αντίδρασης - δώρο θεού για τους δεξιούς ευρωπαίους πολιτικούς και οργανώσεις, που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο την αιματοχυσία στην υπηρεσία των δικών τους κοινωνιοπαθητικών οραμάτων.
Σε ζωντανές ενημερώσεις για τα επακόλουθα, ο βρετανικός Guardian ανέφερε σήμερα ότι «η Πολωνία ανακοίνωσε ότι δεν θα δέχεται πλέον πρόσφυγες μέσω προγράμματος της ΕΕ, σε μια βαθιά αμφιλεγόμενη δήλωση που συνέδεσε την [προσφυγική] κρίση με τις δολοφονίες στο Παρίσι».
Δυστυχώς, ωστόσο, υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν θα δουν μια τέτοια κίνηση ως αμφιλεγόμενη καθόλου. Και καθώς τα εμπόδια στην ύπαρξη των προσφύγων πολλαπλασιάζονται, αυτό που συχνά ξεχνιέται είναι ότι γεγονότα όπως η σφαγή του Παρισιού ωχριούν ποσοτικά σε σύγκριση με τις καταστάσεις στις οποίες πολλοί πρόσφυγες φεύγουν – καταστάσεις στις οποίες συχνά εμπλέκεται η ίδια η Δύση.
Σε έναν κόσμο πολύ ανώτερο από αυτόν που έχουμε, το σενάριο μπορεί να χαρακτηριστεί ως επίθεση σε όλη την ανθρωπότητα.
Το γεγονός ότι δεν συμβαίνει είναι πραγματικά αποκαρδιωτικό.
Η Belén Fernández είναι η συγγραφέας του «The Imperial Messenger: Thomas Friedman at Work», που εκδόθηκε από την Verso. Είναι συντάκτρια στο περιοδικό Jacobin.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά