Πηγή: Η Ανεξάρτητη
Κατά την πρώτη Ψυχρός πόλεμος μεταξύ Δύσης και Σοβιετικής Ένωσης αδικίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα έγινε όλο και περισσότερο κεντρικό ζήτημα. Αυτό θα έπρεπε να ήταν μια θετική εξέλιξη, αλλά απαξιώθηκε από κομματική χρήση και το θέμα μετατράπηκε σε όργανο προπαγάνδας.
Η ουσία μιας τέτοιας προπαγάνδας δεν είναι τα ψέματα ή καν η υπερβολή, αλλά η επιλεκτικότητα. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, η εστίαση κρατήθηκε στην πολύ πραγματική σοβιετική καταπίεση στην Ανατολική Ευρώπη και μακριά από την άγρια κυριαρχία των υποστηριζόμενων από τη Δύση δικτατόρων στη Νότια Αμερική. Η πολιτική οπλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν ωμή και υποκριτική, αλλά ήταν εξαιρετικά αποτελεσματική.
Καθώς μπαίνουμε σε έναν δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο εναντίον Κίνα και Russia, υπάρχουν διδάγματα που πρέπει να αντληθούν από το πρώτο, καθώς οι ίδιοι μηχανισμοί προπαγάνδας λειτουργούν και πάλι σκληρά. Οι δυτικές κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης επικρίνουν αμείλικτα την Κίνα για τη δίωξη των Ουιγούρων Μουσουλμάνων στην επαρχία Σιντζιάνγκ, αλλά δεν γίνεται σχεδόν καμία αναφορά για την καταστολή των μουσουλμάνων από το Κασμίρ στο Κασμίρ που ελέγχεται από την Ινδία. Η διπλωματική και η οργή των μέσων ενημέρωσης εκφράζεται όταν η Ρωσία και η συριακή κυβέρνηση βομβαρδίζουν αμάχους στην Ιντλίμπ της Συρίας, αλλά ο βομβαρδισμός αμάχων κατά τη διάρκεια της υποστηριζόμενης από τη Δύση αεροπορικής εκστρατείας στην Υεμένη, υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, παραμένει στο κάτω μέρος της ειδησεογραφικής ατζέντας.
Οι κυβερνητικοί και δημοσιογραφικοί προπαγανδιστές –γιατί οι δημοσιογράφοι που ακολουθούν αυτή την επιλεκτική προσέγγιση της καταπίεσης δεν είναι καλύτεροι από τους προπαγανδιστές– μπορούν να δουν ότι είναι ανοιχτοί στην κατηγορία της υποκρισίας. Οι άνθρωποι τους ρωτούν πώς γίνεται που ο μαζικός εγκλεισμός, οι εξαφανίσεις και τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι Κασμίρ είναι τόσο διαφορετικός από παρόμοιες δρακόντειες τιμωρίες που επιβλήθηκαν στους Ουιγούρους;
Αυτή είναι μια πολύ λογική ερώτηση, αλλά οι προπαγανδιστές έχουν αναπτύξει δύο γραμμές άμυνας εναντίον της. Ο πρώτος είναι να ισχυριστεί κανείς ότι όποιος ρωτά «τι γίνεται με το Κασμίρ ή την Υεμένη» ενθαρρύνει τον «τιταμπουτισμό», αποσπώντας υπαίτια την προσοχή από τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά των Ουιγούρων και των Σύριων αμάχων. Η ανόητη υπόθεση εδώ είναι ότι η καταγγελία φρικαλεοτήτων και καταπίεσης σε μια χώρα αποκλείει την καταγγελία τους σε μια άλλη.
Ο πραγματικός σκοπός αυτού του παιγνιδιού από τη σκοπιά αυτών που διεξάγουν πολέμους πληροφόρησης είναι να επιβάλουμε μια βολική σιωπή έναντι των αδικημάτων από την πλευρά μας, ενώ εστιάζουμε αποκλειστικά στα δικά τους.
Η δεύτερη γραμμή άμυνας, που χρησιμοποιείται για να αποφευχθεί η σύγκριση μεταξύ των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από εμάς και τους φίλους μας και εκείνων των εχθρών μας, είναι να δαιμονοποιήσουμε τους τελευταίους τόσο διεξοδικά ώστε να μην επιτρέπεται καμία ισοδυναμία μεταξύ των δύο. Μια τέτοια δαιμονοποίηση – που μερικές φορές αποκαλείται «τερατοποίηση» – είναι τόσο αποτελεσματική γιατί αρνείται στην άλλη πλευρά να ακούσει και σημαίνει ότι δεν πιστεύει αυτόματα. Στη δεκαετία του 1990, έγραφα με άφθονα στοιχεία ότι οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά του Ιράκ σκότωναν χιλιάδες παιδιά κάθε μήνα. Κανείς όμως δεν έδωσε σημασία γιατί υποτίθεται ότι οι κυρώσεις στράφηκαν εναντίον του Σαντάμ Χουσεΐν –αν και δεν του έκαναν κακό– και ήταν γνωστό ότι ήταν η επιτομή του κακού. Η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εισβολή στο Ιράκ το 2003 δικαιολογήθηκε με τον ισχυρισμό ότι ο Σαντάμ κατείχε όπλα μαζικής καταστροφής και οποιοσδήποτε υπαινίσσεται ότι τα αποδεικτικά στοιχεία για αυτό ήταν αμφίβολα θα μπορούσε να κηλιδωθεί ως κρυφός συμπαθής με τον ιρακινό δικτάτορα.
Όσο απλοϊκές κι αν είναι αυτές οι τακτικές δημοσίων σχέσεων, αλλά έχουν αποδειχθεί επανειλημμένα ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές. Ένας λόγος για τον οποίο λειτουργούν είναι ότι οι άνθρωποι θα ήθελαν να φανταστούν ότι οι συγκρούσεις είναι αγώνες μεταξύ λευκών καπέλων και μαύρων καπέλων, αγγέλων και δαιμόνων. Ένας άλλος λόγος είναι ότι αυτή η αυταπάτη καλλιεργείται με ενθουσιασμό από μέρη των μέσων ενημέρωσης, τα οποία γενικά συμβαδίζουν με μια ατζέντα ειδήσεων εμπνευσμένη από την κυβέρνηση.
Με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να επιδιώκει να ξαναχτίσει τη διεθνή εικόνα των ΗΠΑ ως το σπίτι της ελευθερίας και της δημοκρατίας στον απόηχο της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, επιστρέφουμε σε αυτές τις κλασικές στρατηγικές πληροφόρησης. Για να αναπηδήσει η Αμερική αμόλυντη στα μάτια του κόσμου, είναι απαραίτητο να απεικονίσουμε τον Τραμπ, με την αγκαλιά των αυταρχών και την καταγγελία όλων όσων αντιπαθούσε ως τρομοκράτες, ως παρέκκλιση στην αμερικανική ιστορία.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη θα έχει παρακολουθήσει την ταινία του Derek Chauvin να ασφυκτιά σιγά-σιγά τον George Floyd και μπορεί να μην κοιτάξει την Αμερική με το ίδιο φως όπως πριν, παρά την ένοχη ετυμηγορία στη Μινεάπολη αυτή την εβδομάδα.
Ερωτηθείς για τον αντίκτυπο αυτής της ετυμηγορίας διεθνώς, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν είπε ότι η Αμερική χρειάζεται «να προωθήσει και να υπερασπιστεί τη δικαιοσύνη στο εσωτερικό» εάν ήθελε να ισχυριστεί αξιόπιστα ότι κάνει το ίδιο στο εξωτερικό. Ωστόσο, απέρριψε ως «τιταμπουτισμό» και απαράδεκτη «ηθική ισοδυναμία» την πρόταση ότι οι διαμαρτυρίες των ΗΠΑ για τη φυλάκιση και την κακομεταχείριση του Αλεξέι Ναβάλνι στη Ρωσία και τις ενέργειες της Κίνας στο Σιντζιάνγκ και το Χονγκ Κονγκ, υπονομεύονταν από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ κατέχουν 2.4 εκατομμύρια πολίτες της στη φυλακή, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φυλάκισης στον κόσμο.
Σε αντίθεση με ό,τι λένε ο Sullivan και άλλα στελέχη του κατεστημένου σχετικά με την άρνηση σύγκρισης των ΗΠΑ με τη Ρωσία και την Κίνα, ο «ταμπουτισμός» και η «ηθική ισοδυναμία» μπορεί να είναι ισχυρές δυνάμεις για το καλό. Επηρεάζουν τις μεγάλες δυνάμεις, αν και όχι όσο θα έπρεπε, να καθαρίσουν τις πράξεις τους για καθαρό προσωπικό συμφέρον, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να επικρίνουν τους αντιπάλους τους χωρίς να εμφανίζονται πολύ ανοιχτά υποκριτικοί.
Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια του πρώτου Ψυχρού Πολέμου, όταν η πεποίθηση ότι η Σοβιετική Ένωση χρησιμοποιούσε με επιτυχία τις φυλετικές διακρίσεις στην Αμερική για να δυσφημήσει τις ΗΠΑ ως πρωταγωνιστή της δημοκρατίας, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να πείσει τους λήπτες αποφάσεων στην Ουάσιγκτον ότι τα πολιτικά δικαιώματα για τους μαύρους συμφέροντα της κυβέρνησης.
Από τη στιγμή που ο «ταμπουτισμός» και η «ισοδυναμία» γίνουν ο κανόνας στο ρεπορτάζ των μέσων ενημέρωσης, τότε η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα έχει ένα ισχυρό κίνητρο να προσπαθήσει να τερματίσει τη στρατιωτικοποίηση των αστυνομικών δυνάμεων της Αμερικής, που σκότωσαν 1,004 ανθρώπους το 2019. Αυτό ισχύει επίσης για τον τρόπο η αστυνομία χειρίζεται τον αγώνα.
Ο ανταγωνισμός του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων έχει πολλές επιβλαβείς συνέπειες, αλλά μπορεί επίσης να έχει και καλοήθεις. Μια ξεχασμένη συνέπεια της εκτόξευσης του Sputnik από τη Σοβιετική Ένωση, του πρώτου διαστημικού δορυφόρου το 1957, είναι ότι οδήγησε σε μια θεαματική αύξηση των κρατικών δαπανών των ΗΠΑ για την επιστημονική και γενική εκπαίδευση.
Ως επί το πλείστον, ωστόσο, ο πρώτος Ψυχρός Πόλεμος ήταν μια άνυδρη ανταλλαγή κατηγοριών στην οποία τα ανθρώπινα δικαιώματα έγιναν όπλο στον πόλεμο πληροφοριών. Μπορεί να γίνει κάτι για να αποτραπεί το ίδιο πράγμα καθώς ξεκινά ο δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος;
Θα ήταν αφελές να φανταστούμε ότι οι κυβερνήσεις δεν θα συνεχίσουν να κακολογούν τους εχθρούς τους και να δίνουν στους εαυτούς τους ένα ελεύθερο πέρασμα αν δεν ωθηθούν να τα καταφέρουν καλύτερα από την κοινή γνώμη. Και αυτό θα συμβεί μόνο αν υπερβούμε την επιλεκτική αναφορά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δαιμονοποιώντας όλους τους αντιπάλους των εθνικών τους κυβερνήσεων ως παρίες.
Το ZNetwork χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τη γενναιοδωρία των αναγνωστών του.
Κάνε μια δωρεά